فضای عمومی و خصوصی شهری | فضای انحصاری ملک
فضای انحصاری ملک
- فضای شخصی، فضایی اجتماعی- روانشناسانه است. اما ملک شخصی موجودیتی نهادینه شده و حقوقی است که ابعاد شخصی و غیر شخصی را در هم ترکیب می کند.
- عرصه خصوصی بخشی از زندگی است که تحت کنترل فرد، خارج از دید و دانش عموم و بیرون از کنترل رسمی یا دولتی قرار دارد و فضای خصوصی بخشی از فضاست که برای استفاده انحصاری فرد به فرد متعلق بوده یا توسط او کنترل می شود. بخشی از عرصه خصوصی در فضای خصوصی نمود پیدا می کند.
- تعریف حقوق حریم خصوصی در بیانیه جهانی حقوق بشر در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ آمده است.
- اصلی ترین تهدید برای حقوق بشر: دیدگاه افراطی اشتراکی، یعنی این که هیچ چیزی در زندگی شخصی خارج از کنترل جامعه نیست.
- در قرن ۱۹ و ۲۰ ترس از شلوغی بیش از حد در صدر دغدغه ها بود. بیشتر مطالعات درباره حریم خصوصی در همین دوران در انگلیس و آمریکا انجام شد.
- قلمروگرایی: مجموعه ای از رفتارها (کنترل مستمر) و ادراکاتی که فرد یا گروه بر اساس حس مالکیت نسبت به فضای کالبدی، ابراز می کند. همه قلمروها همراه با مالکیت قانونی نیستند مثل احساس کارمند نسبت به اداره اش
- بر طبق نظرات آلتمن سه شکل قلمرو را می توان شناسایی کرد که به چهار عامل وابسته است: مدت سکونت در یک مکان، تاثیرات ادراکی بر ساکن و دیگران، میزان و مقدار شخصی سازی مکان، میزان قابل دفاع بودن آن مکان
– مالکیت نسبتا دائمی، به صورت به شدت شخصی شده و کنترل کامل بر فضا مثل خانه یا دفتر کار
– سطح متوسط از کنترل که فرد به عنوان یکی از چندین کاربر است مثل کلاس درس
– میزان کنترل کم به همراه شخصی کردن موقتی به شکل سطح عمومی مثل ساحل دریا
- قلمروگرایی در انسان و حیوان وجود دارد، غریزی و زیست شناسانه است.
- انحلال مالکیت خصوصی از طرف کمونیست ها بر خلاف ویژگیهای روان شناسانه و زیست شناسانه انسانها ست.
- یکی از پرطرفدارترین ابزار برای هویت بخشی و قدرت بخشی در روابط شبکه های اجتماعی= ملک خصوصی
- افلاطون ملک را با بدن و ذهن در یک تثلیث قرار می دهد:
– ملک: بدلیل فقر نیاز به تجارت و خرید و فروش دارد
– بدن: بدلیل بیماری نیاز به دوا دارد
– ذهن: بدلیل فقدان اخلاق نیاز به اجرای عدالت دارد
- در جمهوری آرمانگرای افلاطون رهبران نباید ملک خصوصی می داشتند. ارسطو در کتاب سیاست به این طرح اعتراض داشت.
- جان لاک به مالکیت بعنوان یک حق طبیعی معتقد بود اما روسو مالکیت ملک را حق قانونی تلقی می کند.
- هگل ملک خصوصی را با آزادی شخصی بسیار مرتبط میدانست. مالکیت یعنی حالتی که اراده فرد با اشیای اطراف ارتباط برقرار می کند. تملک، استفاده کردن و انتقال دادن سه مرحله این ارتباط هستند.
- مارکس و انگلس در تضاد کامل با هگل، مالکیت خصوصی را صرفا به نفع سرمایه داری می دانستند. اساس نظریه کمونیست ها= حذف مالکیت خصوصی
- واژه یونانی polis، رومی urbs، انگلیسی town و … از مفهوم دایره، حلقه دیوار و حصار مشتق می شوند.
- دیوار برلین بعلت تفاوت دو جهان در دیدگاهشان نسبت به مالکیت خصوصی شکل گرفت. در شرق مالکیت خصوصی به نام منافع عمومی مصادره شد اما در غرب مالکیت خصوصی پایه و اساس روبط اجتماعی بود.
- مرزهای بین دو قلمرو (عمومی و خصوصی) برای شکل دادن به روابط اجتماعی و نظم فضایی استفاده می شود. روابط اجتماعی از طریق تعریف فضا و محصور کردن آن درون مرزهایی که عرصه های عمومی و خصوصی را متمایز می کنند صورتی فضایی و کالبدی به خود می گیرد.
- مرزها همانقدر که وسیله ای برای جدا کردن دو قلمرو و حفاظت از آن ها هستند مکانی برای برقراری ارتباط بین آن ها هستند (کلنادها و میادین رابطه دو سویه عرصه های عمومی و خصوصی را تقویت می کنند)
- این مرزها نفوذپذیر و مبهم هستند و جداسازی قلمروها مطلق نیست و براساس شرایط جامعه، فضا و زمان متغیر است.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری
منبع: کتاب مجموعه مباحث مشترک برنامه ریزی و طراحی شهری کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” فضای عمومی و خصوصی شهری | فضای انحصاری ملک ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید