پیدایش و سیر تحول شهرهای جدید
تعاریف و مفاهیم شهرهای جدید
شهر جدید یک پدیده جدید اجتماعی – انسانی که توسط دولت و از طریق مدیریت منطقه ای احداث می گردد. از این روست که نسبت به شهرهای بزرگ متروپل شهری کنترل و برنامه ریزی شده است.
امروزه شهر جدید حاکی از واقعیت های مختلفی بوده و پدیده ای است که سابقه طولانی نیز دارد که از آن جمله می توان به شهرهای جدید عهد باستان معروف به پلیس جدید اشاره نمود که مثلاً توسط سن لوئی در دوران جنگ های صد ساله در ورسای، روش سوریون ساخته شده اند. احداث شهرهای جدید بر اساس نیازهای جمعیت به اسکان بوده است. با توجه به اینکه ضرورت ها متفاوت بوده اند، نوع شهرها نیز مختلف هستند.
در زیر به چند مورد از شهرهای جدید اشاره می گردد
- شهرهای جدید در خارج از مناطق شهری به سبب صنعتی شدن (مثل شوروی سابق)، تعادل شبکه شهری (مجارستان) و منابع معدنی (کانادا) و در فرانسه، شهر جدید موران به خاطر منابع گاز ساخته می شوند؛
- شهرهای جدید در پیرامون یک متروپل به خاطر افزایش جمعیت متروپل : شهرهای جدید در اطراف لندن و ایزل دَبو در غرب لیون از این گونه هستند؛
- شهرهای جدید در تداوم فضایی یک جمعیت بزرگ به منظور ساختاری نمودن توسعه حومه ها و استقلال بخشیدن از شهر مادر.
اندازه شهرهای جدید می تواند متغیر باشد. از چند هزار نفر (مثل شهرهای معدنی کانادایی، بهارستان پانصد هزار نفری و فولادشهر سیصد هزار نفری در اطراف اصفهان) تا بیش از یک میلیون نفر برای پایتخت ها یا شهرهای جدید صنعتی توسعه یافته (نو وسیبیرسک).
- نهضت باغشهرهای هوارد طبق کمیسیون رایت (۱۹۴۶) برای ۲۰ تا ۶۰ هزار نفر طراحی شده اند.
بین سال های ۱۹۶۶ و ۱۹۷۵، تمایل کشورهای فرانسه، بریتانیا، هلند و سوئد به ایجاد شهرهای بزرگ با جمعیت ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر بود ولی با کاهش زاد و ولد این امر موفقیتی حاصل ننمود.
اغلب، مدیریت شهرهای جدید تابع یک منطقه محدود و تقسیم بخش های مسکونی در واحدهای همسایگی (بریتانیا)، محله ها (سوئد) و شعاعی (شوروی سابق) است. بنیاد اساسی شهرهای جدید در خود کفایی، استقلال، تعادل جمعیت و اشتغال است.
به طور کلی می توان یادآور شد که منشاء شهرهای جدید به دیدگاه های هوارد در خصوص خودکفایی و استقلال شهرهای جدید از طریق ایجاد تعادل در زمینه اشتغال – جمعیت بر می گردد. این اصل در شهرهای جدید انگلستان اجرا گردید ولی در مورد محله های جدید اسکاندیناوی، هلند یا آلمان تحقق نیافت. از سوی دیگر، می توان به شهرهای اقماری اشاره نمود که اساس آن وابستگی به شهرهای مادر است. در مورد شهرهای جدید فرانسه، تعادل بین سکونت – اشتغال مورد نظر است ولی اجباراً این پیوند بین مسکن و کار در شهرهای جدید همانند انگلستان ایجاد نشده است.
از لحاظ مادی، شهرهای جدید همیشه مکانیسم ویژه ای ندارند و شهروندان با خرید زمین های تفکیک شده از طرف دولت (مثل ایران)، با برنامه ریزی کنترل شده اقدام به ساخت می نمایند.در ایالات متحده آمریکا، این سرمایه گذاری خصوصی است و دولت فدرال، امکاناتی از قبیل وام در اختیار متقاضیان قرار می دهد. در کشورهای اروپای شمالی (سوئد، فنلاند)، شهرهای جدید هیچ گونه کمک ویژه ای دریافت نمی کنند.
در انگلستان کمک های مالی به متقاضیان پیش بینی شده است و بودجه خاصی برای این امر تخصیص می یابد. این مجموعه کمک ها عامل توسعه شهرهای جدید در انگلستان شده است.
در فرانسه، چنین بودجه هایی تخصیص نیافته ولی در عوض امتیازات دیگری منظور خواهد شده است:
طبق قانون ۱۰ ژوئیه ۱۹۷۰، دولت با خرید زمین ها اقدام و به نرخ دولتی به متقاضیان واگذار می کند. افزایش نرخ کمک های نقدی، مساعدت کلی برای مشارکت متقاضیان، شرکت های خصوصی، مؤسسات و سندیکاها، از دیگر امکانات تخصیصی دولت می باشد.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری
منبع: جزوه مباحث عمومی شهرسازی ایران کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” پیدایش و سیر تحول شهرهای جدید ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید