بررسی و ارزیابی برنامه ریزی جامع تفصیلی
پاتریک گدس معمولاً به عنوان پایه گذار و نظریه پرداز اصلی برنامه ریزی شهری یاد می شود. او و شاگرد نامدارش لوئیس مامفورد که هر دو در اصل زیست شناس بوده اند، با استفاده از اصول بوم شناسی و زیست شناسی، نظریه ارگانیستی در شهرسازی را مطرح ساختند که بر اساس آن، الگوی طرح های جامع به وجود آمد. نظریه گدس با نظریه کارکردگرایی شهرسازی مدرن (منشور آتن – ۱۹۳۳) در هم آمیخت و در سراسر جهان به صورت طرح های جامع توسعه شهری به کار گرفته شد.
ویژگی های برنامه ریزی جامع
- مبتنی بر مبانی مدرنیته یعنی: خردگرایی علمی، تمامیت گرایی و اعتقاد به پیشرفت
- گرایش به اندیشه های کالبدی و هندسی در شهرسازی
- تعیین اهداف و مقاصد برنامه ریزی از قبل و توسط نمایندگان سیاسی
- جمع آوری و تبیین اطلاعات علمی مورد نیاز طبق موازین عقلی و علمی
- قاطعیت در بیان جزئیات
- خصلتی آمرانه و دستوری دارد و به گسترش بوروکراسی می انجامد
- برنامه ریزان و نیز مردم نقش موثری در تصمیم گیری و اجرا ندارند
- تاکید بر جنبه های کالبدی و اقتصادی و بی اعتنایی به کیفیات اجتماعی
- بیشتر جنبه آرمانی و انتزاعی دارد و با امکانات اجرایی منطبق نیست
- داشتن صفت برنامه ریزی نقشه آبی (به زعم فالودی) که بیانگر خصلت اوزالیدی است که شامل برنامه ریزی کامل و تفصیلی است.
نظری به مشکلات طرح های جامع شهری
مشکلات نظری طرح های جامع شهری
- عدم توجه کافی به ماهیت پیچیده و پویای شهر
- سردرگمی دانش شهرسازی میان رشته های مختلف
- تقلیل برنامه ریزی شهری به برنامه ریزی کالبدی و عدم توجه به طراحی شهری
- عدم توجه به روندهای تصمیم سازی و تعیین اهداف و سیاست ها
- عدم توجه کافی به اهداف کیفی، عدالت اجتماعی و ارزش های بومی محلی
مشکلات رویه ای طرح های جامع شهری
- کشدار، آمرانه و از بالا به پایین بودن
- فقدان پویایی و انعطاف پذیری
- انجام مطالعات تفصیلی، پراکنده، غیرمستقیم و بی هدف
- تاکید بیش از حد بر روش های کمی، تجریدی و ایستا
- ناپیوستگی میان مراحل برنامه ریزی، تهیه طرح و اجرا و مدیریت
- تاکید بیش از حد بر معیارهای کمی، تقسیمات مصنوعی و یکسان سازی الگوها
- محصور کردن توسعه آتی شهر در چارچوب خشک و بی انعطاف نقشه کاربری زمین
- عدم توجه کافی به ویژگی های اجتماعات محلی و نیازهای آنان
مشکلات اجرایی و مدیریتی طرح های جامع شهری
- بی بهره بودن از قابلیت تحقق پذیری و انطباق پذیری
- عدم مشارکت شهروندان و گروه های ذینفع در روند تصمیم سازی و تصمیم گیری
- تبدیل فرآیند توسعه و عمران شهری به مجموعه از رویه های اداری و مقررات خشک و رسمی
- عدم توجه کافی به امکانات اجرایی
- عدم پیش بینی اهرم های نظارت، پیگیری و اصلاح
- عدم استفاده از امکانات مردمی و محلی در اجرا و مدیریت.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری
منبع: جزوه مباحث تخصصی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی منطقه ای و مدیریت شهری کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” بررسی و ارزیابی برنامه ریزی جامع تفصیلی ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید