اتو واگنر Otto Wagner و طرح کلانشهر بیکران
اتو واگنر Otto Wagner معمار اتریشی به نسلی تعلق داشت که سخت به صنعت خوش بین بود. وی نمی توانست تصور کند که روزگاری توسعه صنعتی بر مشکلات شهرهای بزرگ دامن خواهد زد.
اتو واگنر یکی از پیشگامان معماری و شهرسازی نوگرای سده بیستم بشمار می آید و بنیان گذار مکتب وین می باشد. با آنکه نخستین کارهای اتو واگنر به سبک نئورنسانس بود، ولی مهم ترین آثار وی مانند ایستگاه های قطار شهری وین، به سبک «آرت نو» انجام پذیرفت. او در اولین کلامش در آکادمی از نیاز به برخوردی تازه با معماری سخن گفت و استقلال معماری از گذشته را اعلام و تفکر خردگرایی را تبلیغ نمود. جمله وی «چیزی که قابل استفاده نیست، نمیتواند زیبا باشد» معروف خاص و عام شد. او در سال ۱۹۱۱ دستاورد پژوهش های شهری خود را به نام کلانشهر منتشر نموده است و برای منطقهی ۲۲ شهر وین یک طرح هوشمند و کلاسیک گرایانه طراحی کرد که انواع نمونه ها را در شهری درون شهر بزرگ تر در آمیخته است.
اتو واگنر کلانشهر را شکل شایسته استقرار برای سده بیستم می دانست و با نظریه باغ شهر و رد رمانتیک گرایی کامیلو زیته و اقدامات جدی برلاگه مخالف بود.
اوتو واگنر گمنامی آدم ها در کلانشهر را یکی از برتری های آن می دانست و می نویسد: بیشتر ساکنان شهر دوست دارند تا به صورت عدد، در انبوهی جمعیت پنهان شوند. زندگی در شهر به معنای آزاد شدن از هرگونه قید و بند تحمیلی از سوی اجتماع است.
اتو واگنر در ۱۸۹۳ نیز اعلام کرده بود که یک کلانشهر باید همواره ضمانت رشد و گسترش خود را داشته باشد. برای همین هم نمی بایست مانع رشد آن از هر سو شد و درعینحال نیز باید این گسترش را تقویت کرد، کلان شهر بی انتها به طور همزمان محیط پیرامونی خود را نیز در بر می گیرد.
به باور اتو واگنر چشمان مدرن مقیاس های خودمانی و کوچک را نمی بیند، بلکه تصاویری یکنواخت، خط های مستقیم دراز، سطوح گسترده و ابعاد بزرگ تر خو کرده است.
واگنر برای عملی نمودن اقدامات خویش به ویژه در منطقهی ۲۲ وین ایجاد یک صندوق ارزش افزوده شهری را پیشنهاد می کند.
اتو واگنر برای خیابان های شعاعی و حلقوی کلان شهر خود شبکه تند رو و بدون تقاطع ریلی پیشنهاد نمود که در زیر یا بالای زمین حرکت می کرد به طوری که به ادعای وی، از هر نقطه شهر تنها با یک تعویض قطار می توان به نقطهی دلخواه رسید. وی شهر خود را با شبکه شطرنجی و در ترکیب با فضای سبز سازمان داد.
اتو واگنر در گزارش توجیهی سال ۱۸۹۳ با دیدی پیشگیرانه نوشت تصویر آینده شهر را هیچ گاه نمی توان به طور دقیق تقسیم نمود. از آنجائیکه هیچ حکم قطعی در شهرسازی وجود ندارد، خیلی از مسائلی را باید به اتفاقی که خواهد آفتاد واگذاشت.
اوتو واگنر در طرح شهری خود برای منطقه ۲۲ وین فضایی نسبتاً وسیع را در مرکز محله پیش بینی نموده بود که خود آن را مرکز تنفس محله نامید.
وی از اولین کسانی بود که دریافت شهر مدرن باید بر اساس احتیاجات ساکنین آن طرح شود. اجتماعاتی که بر حسب انواع مختلف مردم تفاوت دارد. توجه اصلی اتو واگنر معطوف به ایجاد محیطی سالم برای طبقات متوسط مردم بود و می دانست برای سکونت همین طبقات نیز احتیاجات مختلف طرح های متفاوت ایجاد می کند. واگنر خواستار آن شد تا نواحی شهر مالکیت عمومی (دیدگاه سوسیالیستی) یابند تا قیمت زمین دست خوش سودجویی زمین بازان قرار نگیرد و نظارت بر گسترش شهر میسر باشد. واگنر معتقد بود گسترش شهر مانند گذشته نمی تواند کورکورانه صورت گیرد و معماری مغلوب سودجویی زمین خواران شود.
اتو واگنر اتریشی طلایهدار سبک هنر نو در معماری بود. با وجود اینکه سبک واگنر ابتدا، نئوکلاسیک بود در سال ۱۸۹۴ در یک سخنرانی خواستار روش جدیدی در معماری مستقل از گذشته شد. وی در همین سخنرانی اعلام کرد: « هر چیزی که عملکردی نیست، زیبا نیست».
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری | سیر اندیشه ها در شهرسازی
منبع: جزوه سیر اندیشه ها در شهرسازی
انتشار مطلب اتو واگنر و طرح کلانشهر بیکران با ذکر منبع بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید