طرح مجموعه شهری |
طرح های توسعه شهری و منطقه ای در ایران
سلسله مراتب طرح های توسعه ای منطقه ای و محلی در ایران عبارتند از:
- طرح های آمایش سرزمین
- طرح های کالبدی منطقه ای در ایران
- برنامه ریزی ۱۴۰۰٫
- طرح اسکان ۹۰٫
- طرح توسعه و عمران ( جامع) ناحیه ای (شهرستان)
-
طرح مجموعه شهری
- طرح ساماندهی فضا و کالبد سکونتگاه های روستایی
- طرح جامع شهر
- طرح هادی شهر
- طرح هادی روستا
- طرح تفصیلی
- طرح آماده سازی
- طرح های ویژه ( جزئیات شهرسازی، سازماندهی، بهسازی، نوسازی بافت قدیم و فرسوده و …)
طرح مجموعه شهری
از آن جایی که محدوده فیزیکی شهرها ، هیچ گاه پاسخ گوی طرح های شهری نیستند و این موضوع در رابطه با شهرهای بزرگ و محدوده های عملکردی آنها مشهود تر است ، در سال ۱۳۷۴ ، در هیات دولت مصوبه ای به نام (( طرح ریزی و مدیریت مجموعه شهری تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور و شهرهای اطراف آنها )) تصویب شد که ضرورت تهیه طرح های مجموعه شهری را مطرح می ساخت.
در حال حاضر نیز طرح مجموعه شهری تهران تهیه و تصویب شده است و شهرهای شیراز ، مشهد و تبریز نیز در مرحله تهیه طرح مجموعه شهری قرار دارند . در طرح منطقه شهری ، شهر مرکزی است برای مجموعه ای از سکونت گاه های پیرامون که با هم ارتباط فیزیکی بسیاری دارند .
بدین سبب ، طرح مجموعه شهری اهداف زیر را دنبال می کند :
- سامان دهی اسکان جمعیت در آینده .
- آرایش شبکه شهری و روستایی از زمین .
- هدایت و کنترل استفاده از زمین .
- اسکان گروههای کم در آمد ( سامان دهی حاشیه نشینی )
- بهبود نظام مدیریت شهری ( بر مبنای مدیریت مجموعه ).
با در نظر داشتن اهداف نامبرده ، طرح مجموعه شهری در مقیاس ۱/۲۵۰۰۰ تا ۱/۵۰۰۰۰ تهیه می شود . هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳/ ۸/ ۱۳۷۴ بنا به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی) و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی و به منظور امکان و ایجاد واحد برای شهر تهران و سایر شهرهای بزرگ ، چارچوب طرح ریزی و مدیریت مجموعه شهری تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور و شهرهای اطراف آنها به شرح زیر تصویب نمود :
ماده ۱- مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن شامل شهرهای واقع در شهرستان های تهران ، دماوند ، ری ، شمیرانات ، کرج ، ورامین ، اسلامشهر ، ساوج بلاغ و شهریار است و محدوده مجموعه شهری سایر شهرهای بزرگ ( مشهد ، اصفهان تبریز و شیراز ) به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی) و تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تعیین می شود .
تبصره ۱-تعریف مجموعه شهری و شاخص های آن در شورای عالی شهرسازی و معماری تعیین خواهد شد .
تبصره ۲- سایر مجموعه های شهری بزرگ پس از تعیین ضوابط مندرج در تبصره (۱) این ماده توسط شورای عالی شهرسازی و معماری با تصویب وزارتخانه های مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی) و کشور به عنوان مجموعه شهری شناخته شده و مشمول مقررات این مصوبه می شوند .
ماده ۲- هر مجموعه شهری به محدوده های کوچک تری متشکل از حریم های شهرداری های داخل مجموعه تقسیم می شود ، حتی الامکان به طوری که هیچ نقطه ای از سطح این مجموعه خارج از حوزه نظارت و حریم شهرداری های داخل این مجموعه واقع نگردد.
ماده ۳- وزارت مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی) باید ظرف مدت ۲ سال طرح (( مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن)) و ظرف مدت ۳ سال طرح مجموعه شهری سایر شهرهای بزرگ و پس از آن سایر مجموعه های شهری موضوع این مصوبه را همراه با طرح های جامع ، تهیه و به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری برساند .
ماده ۴ – در اجرای مفاد این مصوبه وزارت کشور مکلف است در مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن نسبت به شناخت شهر و استقرار شهرداری در کلیه نقاط جمعیتی واجد شرایط مندرج در قانون تقسیمات کشوری اقدام نماید .
ماده ۸ – در اجرای سیاست های تمرکز زدایی از مجموعه شهری تهران ، « محدوده شهر تهران » در مصوبات یاد شده به « محدوده مجموعه شهری تهران » اصلاح می گردد .
نکته: لازم به یاد آوری است که شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در مورخ ۳۰/۲/۸۱ پس از گذشت ۷ سال از مصوبه هیات دولت در خصوص تهیه طرح مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف، آنرا تصویب کرد. حاصل مطالعات طرح مذکور در حوزه های تخصصی جمعیت شناسی ، جامعه شناسی ، اقتصاد ، محیط زیست ، حمل و نقل ، منابع آب ، ژئوتکنیک ، سوانح طبیعی و برنامه ریزی شهری در ۷۰ جلد گزارش ، گردآوری شده است.
محدوده مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن با مساحت تقریبی ۱۲۰۰۰ کیلومتر مربع نزدیک به دوسوم سطح کل استان تهران را در می گیرد . براساس این طرح مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن که جمعیت آن از حدود ۵/۳ میلیون نفر در سال ۱۳۴۵ به حدود ۳۵/۱۰ میلیون نفر در سال ۱۳۷۵ رسیده است .
کنترل میزان رشد و افزایش جمعیت مجموعه ، حل مساله اسکان غیر رسمی ، و ایجاد نظام مدیریت واحد برای اداره امور مجموعه شهری تهران راهبردهای اساسی این طرح را تشکیل می دهند و بر این اساس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از میان ۴ گزینه جمعیتی مطالعه شده ، گزینه ۱۴ تا ۱۵ میلیون نفر را به عنوان سقف جمعیتی مجموعه تا سال ۱۴۰۰ تصویب کرد و در خصوص نحوه اداره امور مجموعه نیز استان داری تهران را به عنوان نهاد مدیریت واحد مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن معین نمود و مقرر شد که تغییرات لازم در شرح وظایف و تشکیلات استان داری تهران به منظور ایجاد توانایی های لازم برای انجام این وظیفه ایجاد شود .
طرح مجموعه شهری به ترتیب زیر مورد بررسی و تصویب قرار می گیرد :
بررسی در شورای استان و گزارش تصمیمات اتخاذ شده به دبیرخانه شورای عالی .
بررسی کارشناسی در کمیته فنی شورای عالی .
ارایه گزارش بررسی طرح در شورای استان و نظریه کمیته فنی شورای عالی به شورای عالی شهرسازی و معماری برای تصویب نهایی .
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری | طرح توسعه شهری
منبع: جزوه مباحث عمومی شهرسازی ایران کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب طرح مجموعه شهری با ذکر منبع بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید