سطوح مدیریت شهری در ایران
سطح کلان مدیریت شهری
در این سطح وزارتخانه ها، سازمان ها و دستگاه هایی قرار می گیرند که حیطه اختیار و عمل آنها کل کشور است و توانایی تصمیم گیری برای مدیریت شهری را دارند. مهمترین این نهادها عبارتند از:
وزارت کشور
در رأس وزارتخانه ها و سازمان های مؤثر بر مدیریت شهری و شهرداریها وزارت کشور قرار دارد که قدیمی ترین وزارتخانه کشور است و پیشینه آن به عهد ناصرالدین شاه باز می گردد. انتخاب شهرداران در شهرهایی با جمعیت بیشتر از دویست هزار نفر که شهرهای مهم کشور محسوب می شوند، با وزیر کشور است.
وزارت مسکن و شهرسازی
وزارت راه و شهرسازی بیشتر به شهرسازی و تأمین مسکن می پردازد. ارتباط وزارت راه و شهرسازی با مدیریت شهری با مدیریت شهری در حیطه مدیریت و نظارت بر طرح های جامع است. برخی از وظایف این وزارتخانه که پیوندی بیشتر با مدیریت شهری دارد، عبارت است از:
- تهیه معیارها وضوابط و آیین نامه های شهرسازی.
- نظارت بر اجرای مراحل گوناگون طرح های تفصیلی شهری.
- اجرای طرح های عمران شهری.
- شورای عالی شهرسازی و معماری
بر اساس ماره ۹۷ و ماده الحاقی به قانون شهرداری که در سال ۱۳۴۷ به تصویب هیأت وزیران رسید، برای رسیدگی و پیشبرد اقدامات شهرسازی و هماهنگ کردن آن برنامه ها، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در وزارت راه وشهرسازی تشکیل شده است.
سطح منطقه ای مدیریت شهری
با توجه به تقسیم بندی استانی کشور، مدیریت شهری در این سطح نیز قابل بررسی است.
استانداری
استاندار بالاترین مقام اداری مؤثر بر مدیریت شهری در سطح استان است. انتخاب شهرداران شهرهایی با جمعیت کمتر از دویست هزار نفر با استاندار است. استانداری از فرمانداری ها و بخشداری ها تشکیل شده و مسائل مربوط به مدیریت شهری را بیشتر از طریق معاونت امور عمرانی پی گیری می کند. وزارت راه و شهرسازی و دیگر وزارتخانه ها و سازمان های کشوری، هر یک در سطح استان ها، ادارات و شعبه هایی دارند.
سطح محلی مدیرت شهری
در سطح محلی یا سطح شهرها، به جز شهرداری که عمده ترین نقش را در مدیریت شهری به عهده دارد، سازمان ها وگروه های دیگر اعم از رسمی و غیر رسمی نیز سهیم اند. عناصر رسمی تصمیم گیری مدیریت شهری در شهرها به میزان زیادی یکسان هستند. این عناصر عبارتند از:
شهرداری
شهرداری در سطح محلی از عناصر اصلی تصمیم گیری به شمار می رود و مهم ترین نقش را در مدیریت شهری (در سطح شهر) بر عهده دارد.
شورای اسلامی شهر
طبق قانون اساسی و قانون شوراهای اسلامی، نقش اصلی در مدیریت شهری بر عهده شوراهای اسلامی شهر -که نمایندگانش از طرف مردم انتخاب شده اند و تعیین کننده شهردار می باشند- گذاشته شده است. همه برنامه ها و تصمیم های شهرداری باید با هماهنگی و نظارت این شوراها انجام پذیرد. طبق قانون شوراهای اسلامی، شورای شهر به منظور پیش برد برنامههای اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و دیگر امور رفاهی با همکاری مردم ونظارت بر امور شهر تشکیل می شود. مدت فعالیت اعضای شوراها چهار سال است و تعداد اعضا بر حسب جمعیت شهر متغیر می باشد.
فرمانداری
فرمانداری به سبب نظارت عالیه ای که بر کلیه امور شهرستان دارد، از عناصر مهم در تصمیم گیری و هدایت مدیریت شهری به شمار می آید. در حال حاضر وابستگی زیاد شهرداری ها به وزارت کشور این وابستگی را تقویت می کند.
شورای تأمین شهرستان
مسائل امنیتی و انتظامی، نقش شورای تأمین شهرستان را که به ریاست فرماندار و عضویت رؤسای نهادهای انتظامی و امنیتی تشکیل می شود، مشخص می کند. وظیفه این شورا سیاست گذاری و کنترل امور امنیتی شهرستان است.
عناصر غیر رسمی مؤثر بر مدیریت شهری
عناصر غیر رسمی مؤثر بر مدیریت شهری در سطح محلی عبارتند از: نمایندگان مجلس شورای اسلامی، ائمه جمعه و جماعات، افراد و گروهای فشار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مجامع تخصصی و اجتماعی و اقتصادی، مجامع تخصصی و گروه متخصصین.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | مدیریت شهری
دیدگاهتان را بنویسید