جایگاه تصمیم سازی و تصمیم گیری در فرآیند برنامه ریزی راهبردی
- مفهوم تصمیم سازی در فرآیند برنامه ریزی: هر نوع برنامه ریزی و مدیریت از دو روند متمایز و مرتبط با عناوین تصمیم سازی و تصمیم گیری تشکیل شده است. بر همین اساس وظایف برنامه ریزی و مدیریت به دو بخش اصلی تقسیم می شود:
- فرآیند تصمیم سازی (برنامه ریزی راهبردی) که به تعیین اهداف، راهبردها و سیاست ها مربوط می شود.
- فرآیند تصمیم گیری و اجرا (برنامه ریزی اجرایی) که به اجرای تصمیمات، نظارت و بازنگری مربوط می شود.
مفاهیم کلیدی در فرآیند تصمیم سازی: به سه بخش تدوین اهداف، راهبرد و سیاست تقسیم می شود:
۱- تدوین اهداف:
- اهداف کلان: اساساً کلی و بسیار مجردند و می توان آن ها را در مقولات کلی مثل اجتماعی، اقتصادی، زیبایی شناختی و… جای داد.
- اهداف خرد (عملیاتی): قابلیت اجرا در غالب طرح های عملیاتی را داشته و فاقد توصیفات تفصیلی کمی هستند.
- اهداف مشخص: به صورتی دقیق زمان و مکان انجام یک اقدام را مشخص می کنند.
۲- راهبرد ها:
آن دسته از تصمیمات هستند که اهداف یک برنامه یا طرح را هماهنگ نموده و راه های اصلی وصول به آن را تعیین می نمایند.
۳- سیاست ها:
در یک سطح پایین تر از راهبردها قرار می گیرند و هدایت کننده تصمیمات اجرایی و اقدامات کوتاه مدت هستند.
سطوح برنامه ریزی راهبردی و برنامه ریزی اجرایی
بنا بر رویکرد فرآیندی در برنامه ریزی شهری که لزوم پیوستگی میان اهداف و اجرا را می طلبد، طرح های توسعه و عمران شهری نیز می باید در دو سطح راهبردی و اجرایی تهیه و به مرحله اجرا گذاشته شوند. در واقع این همان الگویی است که طبق قانون ۱۹۶۸ زیر عنوان طرح های ساختاری و طرح های محلی در انگلستان به اجرا گذاشته شد و در ایالات متحده آمریکا نیز، طرح های جامع شهری با خصلت راهبردی تهیه می شوند که در چارچوب آن ها انواع طرح ها و پروژه های اجرایی به مرحله عمل در می آید.
بنابراین برنامه ریزی ساختاری راهبردی به حفظ کلیت شهر و ایجاد تعادل پویا میان روندهای اصلی توسعه کالبدی و روندهای اقتصادی- اجتماعی دراز مدت نظر دارد و برنامه ریزی برای عرصه های جزئی و فرعی را به عهده طرح های مشخص و شرایط خاص زمانی و مکانی آن ها و اجرای تدریجی واگذار می کند.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری
منبع: کتاب مباحث تخصصی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی منطقه ای و مدیریت شهری کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” جایگاه تصمیم سازی و تصمیم گیری در فرآیند برنامه ریزی راهبردی ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
ز.ق. says
درود و سپاس برای نوشتار بارکبینانه، رسا و شیوای شما
مانا و توانا باشید
کیمیا فکر بزرگ says
تشکر از شما.
پیروز و پاینده باشید.