مبانی و تکنیک های برنامه ریزی فضای سبز شهری
بین فضای سبز و سطح سبز از نظر اکولوژیکی تفاوت وجود دارد. سطوح سبز (به عنوان یک پارک تزیینی) نمی تواند همچون فضای سبز شبه جنگلی عمل غبارگیری را انجام داده و یا در کاهش آلودگی صوتی نقش موثری داشته باشد و یا به نحو مطلوبی موجب کاهش دما گردد. منظور از فضای سبز شهری، نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش گیاهی انسان ساخت می باشد که واجد بازدهی اجتماعی و اکولوژیکی است.
این فضاها از دیدگاه شهرسازی در برگیرنده بخشی از سیمای شهر است که از انواع پوشش های گیاهی تشکیل شده و به عنوان یک عامل زنده و حیاتی در کنار کالبد بی جان شهر، تعیین کننده ساخت مرفولوژیکی شهر می باشد.
انواع فضاهای سبز شهری
نوع فضا | بازدهی اکولوژیکی | بازدهی اجتماعی | استفادهکنندگان | مثال |
عمومی | دارد | دارد | عموم مردم | پارک |
نیمه عمومی | دارد | دارد (اما نه به صورت تام) | محدودتر از فضاهای عمومی | محوطه باز بیمارستانها، پادگانها، ادارات دولتی و… |
خصوصی | دارد | ندارد | – | داخل واحدهای مسکونی |
خیابانی | – | – | – | درختکاری و فضای سبز حاشیه پیادهروها، معابر، میدانها |
عملکردهای فضای سبز
- عملکردهای زیست محیطی: وجود فضاهای سبز موجب بهبود شرایط اکولوژیکی، کاهش آلودگی، کاهش فرسایش خاک، تثبیت خاک و افزایش نفوذپذیری آن، عایق صوتی و…
- ساخت کالبدی شهر: در نقش لبه شهر، تفکیک فضاهای شهری و آرایش شبکه راه ها
- عملکرد اجتماعی- روانی: نزدیک تر کردن انسان و طبیعت به یکدیگر
پارامترهای مورد نیاز در محاسبه سرانه فضای سبز شهری
- متوسط مساحت مورد نیاز برای رشد سالم یک درخت
- ویژگی های اقلیم محلی
- کیفیت محیط زیست
- تراکم نفر / اتاق در واحد مسکونی
مکان یابی فضاهای سبز شهری
جنبه های زیر باید در این رابطه مورد مشاهده قرار گیرند:
توزیع | غالباً در نواحی مسکونی به منظور ایجاد شرایط بهداشتی توزیع گردند و نزدیک مکان های استراحت و اوقات فراغت مکان یابی گردند. |
مکان یابی | بخش مرکزی شهر یا فضاهای وسیع جلوی ساختمان های عمومی (چمن و درخت) و خیابان های اصلی شهر (درختان بلند) |
برنامهریزی | عوارض اقلیمی باید مورد ملاحظه قرار گیرد. در شهرهای دارای سواحل و دریاچه و…، فضاهای سبز و پارک های وسیع می ایست نزدیک آب مکان یابی گردند. |
انتخاب محل | زمین مورد نیاز پارک ها باید قبل از بالا رفتن قیمت زمین فراهم و در طرح ها مشخص گردد. می توانند در زمین هایی که برای توسعه شهر مناسب نیستند مکان یابی گردند. |
تبدیل زمین های قهوه ای به فضاهای سبز
اراضی قهوه ای به شیوه های مختلفی بازسازی می گردند: باز استفاده صنعتی، کاربری های مسکونی و تجاری، به عنوان فضاهای سبز از قبیل پارک ها، زمین های بازی و راه های سبز. در ایالات متحده امریکا گرایش به نوسازی اراضی قهوه ای به فضاهایی بوده که دارای مزیت های اقتصادی باشند و شهرهای بیشتر روی کاربری های تجاری و مسکونی تمرکز کرده اند. با این وجود تاکید شهرهای اروپا و کانادا بیشتر روی تبدیل اراضی قهوه ای متروکه به فضای سبز است.
مساکن سبز
در خانه سبز تلاش ساخت و بازساخت به دنبال ایجاد خود پایداری مسکن است. اهداف مسکن و اجتماعات سبز بدین قرار است:
- به حداقل رساندن استفاده از منابع، تولید ضایعات و مواد سمی
- یکپارچه سازی فضای باز و سبز با طرح توسعه شهری
- به حداقل رساندن نیاز به مسافرت و به حداکثر رساندن استفاده از حمل و نقل با انرژی کم
- جلوگیری از فضای خصوصی شده بدون اجتماعات دروازه دار
- تاکید بر توانایی خرید
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری
منبع: کتاب مباحث تخصصی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی منطقه ای و مدیریت شهری کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” مبانی و تکنیک های برنامه ریزی فضای سبز شهری ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید