نظام اجرا و مدیریت در طرح های ساختاری و راهبردی
اساس برنامه ریزی ساختاری و راهبردی بر اصولی استوار است که بر پایه پیوستگی متقابل میان اهداف طرح های توسعه و ابزارهای اجرایی آن تاکید دارند که به طور خلاصه عبارت اند از: ایجاد پیوستگی میان تصمیم سازی و تصمیم گیری، لزوم سلسله مراتب برنامه ریزی، تقسیم سطوح برنامه ریزی به سطوح اجرایی و راهبردی، تاکید بر اجتماعات محلی و نهادهای محلی و تاکید بر مشارکت همه نهادهای موثر.
اجرا به عنوان بخشی از فرآیند برنامه ریزی و توسعه
از دیدگاه برنامه ریزی راهبردی دو موضوع برنامه ریزی و مدیریت از هم غیرقابل تفکیک هستند. بنابراین تاکید برنامه ریزی راهبردی برخلاف گذشته بیشتر بر امکانات اجرایی و نحوه سازمان دهی و مدیریت توسعه و عمران متمرکز است تا برنامه ریزی و به جای تاکید بر محصول نهایی بر فرآیندی متشکل از تعیین اهداف و سیاست ها، تهیه طرح و برنامه، اجرا و نظارت و بازنگری و اصلاح تاکید می شود.
-
نقش مشارکت در اجرای طرح های توسعه شهری
مشارکت از دو جهت اساسی بر فرآیند برنامه ریزی راهبردی تأثیرگذار است. اول از آن جهت که مشارکت یکی از ابزارهای لازم برای دستیابی به شناخت و تصمیم گیری درست محسوب می شود و دوم این که مشارکت تنها راه بهره گیری از تمام امکانات طبیعی و انسانی برای رسیدن به توسعه است.
از مهم ترین عوامل موثر در تأمین مشارکت عمومی تاکید بر برنامه ریزی محلی و کوچک مقیاس است. در واقع بر خلاف الگوی برنامه ریزی متمرکز، برنامه ریزی راهبردی بر رعایت ویژگی ها، تنوع نیازها و امکانات واقعی در مقیاس های محلی یعنی جایی که زندگی واقعی و روزمره شهروندان جریان دارد تاکید می ورزد.
-
نظام مدیریت در اجرای طرح های توسعه شهری
به دلیل سلسله مراتبی بودن طرح های ساختاری و راهبردی به منظور مدیریت آن ها به یک نظام مدیریتی همه جانبه و کارآمد نیاز است. برای مثال در کشور آمریکا موضوع مدیریت توسعه و عمران زیر عنوان مدیریت رشد جایگاه وسیعی در برنامه ریزی کاربری زمین پیدا کرده است که علاوه بر توجه به ابعاد سنتی کاربری زمین مثل مکان یابی و نوع کاربری به موضوعات دیگری مثل تحقق پذیری طرح ها و ایجاد هماهنگی میان آن ها نیز تاکید دارد. محتوای اصلی مدیریت رشد بر این مفهوم استوار است که روند توسعه و عمران می بایست به طور موازی با تأمین زیر ساخت های لازم برای آن و در نظر گرفتن ارتباطات بیرونی اقدامات مختلف پیش رود.
-
نحوه رویکرد به تحقق پذیری، نظارت و بازنگری طرح های توسعه شهری
در الگوی برنامه ریزی ساختاری راهبردی، اصولاً هدف نهایی طرح و برنامه، عملی ساختن پیشنهاداتی است که برای توسعه و عمران شهر لازم و مفید تشخیص داده شده و ثانیاً امکانات اجرا و تحقق آن وجود دارد.
عوامل موثر بر تحقق پذیری طرح های توسعه شهری اولاً نحوه رویکرد به تعیین اهداف و سیاست ها است که می باید مبتنی بر واقع نگری، انعطاف پذیری و اصلاح پذیری باشد و ثانیاً ارزیابی امکانات اجرایی که طرح پیشنهادات می بایست متناسب با آن ها طرح شود. سایر موضوعات مربوط به این مبحث عبارتاند از:
- واقع نگری در تدوین اهداف و سیاست های طرح های توسعه شهری
- انعطاف پذیری در تمام مراحل برنامه ریزی و اجرا
- بررسی تحقق پذیری و امکان سنجی اجرای طرح های توسعه شهری
- نحوه بازنگری و اصلاح طرح های توسعه شهری
معیارها و ضوابط شهرسازی در طرح های ساختاری و راهبردی
قوانین و مقررات حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی: رویکرد برنامه ریزی ساختاری راهبردی متکی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست است. سیاست ملی حفاظت محیط زیست در آمریکا در قانون ملی حفاظت از محیط زیست (NEPA) تجلی پیدا کرد که دو نهاد ملی برای اجرای آن تأسیس شده است؛ سازمان حفاظت محیطزیست (EPA) و شورای کیفیت محیط (CEQ) که این دو سازمان برای تمام فعالیت های توسعه و عمران گزارش آثار زیست محیطی (EIS) تهیه می نمایند.
ضوابط کاربری زمین و منطقه بندی: در الگوی طرح های ساختاری راهبردی علاوه بر اهداف سنتی در برنامه ریزی کاربری زمین به تحقق رونق اقتصادی، رفاه عمومی و عدالت اجتماعی نیز توجه شده است. در واقع برنامه ریزی کاربری زمین تنها به معنای استفاده کارکردی از زمین نیست بلکه به مسائلی چون ادراک زیبایی، احساس هویت فضایی، احساس تعلق به محیط و احساس آسایش نیز ارتباط دارد.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری
منبع: کتاب مباحث تخصصی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی منطقه ای و مدیریت شهری کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” نظام اجرا و مدیریت در طرح های ساختاری و راهبردی ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید