نظریه های ساخت شهر | ساخت شهر به صورت دوایر متحدالمرکز
نظریه ساخت شهر | ارنست برگس ـ از مکتب اکولوژی شهری شیکاگو ـ در شناخت ساخت اکولوژیک شهر، شهر شیکاگو، یکی از شهرهای پر جمعیت آمریکا را انتخاب می کند و آن را در اوج توسعه و گسترش، به صورت ساخت شهر دوایر متحدالمرکز یا کاملاً متداخل نشان می دهد.
ارنست برگس می گوید: «جمعیت شهر شیکاگو در داخل این دوایر و در پنج منطقه زندگی می کنند که منطقه لوپ، کانون فعال ترین بخش آن است و در مرکز دایره اول واقع شده است». او معتقد است در ابتدای پیدایش شهر، همه فعالیت های تجاری و صنعتی، هم چنین منطقه واحدهای مسکونی در داخل دایره اول به وجود می آید. با گذشت زمان و توسعه تدریجی شهر، دایره اولی را دایره دیگری احاطه می کند، زیرا مردم با افزایش فعالیت های بازرگانی، عمده فروشی، خرده فروشی و مراکز حمل و نقل، هم چنین ایجاد هتل ها، سینماها و مراکز تفریحی، ناگزیر به منطقه دیگری که در داخل دایره دوم قرار دارد نقل مکان می کنند.
سپس با توسعه شهر و فعالیت های وابسته به آن، جا برای ساکنان منطقه دوم تنگ می شود و آن ها واحدهای مسکونی خود را در منطقه سوم انتخاب می کنند.
به تدریج که واحدهای مسکونی منطقه اول و دوم تخلیه می شود و در آن ها مؤسسات و سازمان های صنعتی، بازرگانی و انبارهای بزرگ کالا ایجاد می گردد، در نتیجه قسمت های مرکزی شهر، زیبایی و عظمت سابق خود را از دست می دهد و به محله های پژمرده با ظاهری اندوهبار و گاهی مخروبه مانند تبدیل می شود.
واحدهای مسکونی این قسمت به سرعت به اشغال طبقات فقیر و کم درآمد جامعه شهری در می آید. چنان چه در شهر شیکاگو، آلونک ها واحدهای مسکونی محقر و آلوده شهری و محله های ویژه سیاهان، ایتالیایی ها و چینی ها در این منطقه به وجود آمده است.
در منطقه سوم، واحدهای مسکونی کارگران ـ بیشتر به صورت ساختمان های دو طبقه شهری ـ ایجاد می شود که در بیشتر موارد، طبقه اول ساختمان برای سکونت افراد خانواده و طبقه دوم برای اجاره اختصاص می یابد.
پیرامون منطقه سوم، منطقه چهارمی تشکیل می شود که واحدهای مسکونی طبقه پردرآمد شهری در آن قرار گرفته است و در نهایت در بیرون از این منطقه ـ دایره، محل سکونت افرادی است که برای انجام دادن کارهای روزانه و اشتغال به مرکز شهر رفت و آمد می کنند.
با توجه به نظریه ساخت شهر دوایر متداخل ارنست برگس، روزانه در دو منطقه کاملاً متفاوت شهر، دو جابه جایی صورت می گیرد:
۱ـ در منطقه اول ـ دایره اول، که تراکم جمعیت در طول روز به حداکثر ممکن می رسد و چهره پرشلوغ شهری را به وجود می آورد، در حالی که شب ها این منطقه، تقریباً از جمعیت خالی می شود.
۲ـ برعکس منطقه اول، منطقه پنجم به منزله خوابگاهی است که روزها از جمعیت خالی می شود و شب ها افراد شهری را از بخش های مختلف شهر در خود جای می دهد. ارنست برگس معتقد است در شهرهای بزرگ، این مناطق پیوسته متراکم می شوند و جابه جایی مؤسسات و مردم از منطقه ای به منطقه دیگر، به طور مداوم صورت می گیرد.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری
منبع: جزوه مباحث عمومی شهرسازی ایران کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب ” نظریه های ساخت شهر | ساخت شهر به صورت دوایر متحدالمرکز ” ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
afshin says
عالی بود
کیمیا فکر بزرگ says
تشکر از شما. زنده باشید.
مهدی says
ممنون تشکر عالی بود
کیمیا فکر بزرگ says
سلام خدمت شما. ممنون از محبتتون.
موفق و پیروز باشید.