طرح جامع حمل و نقل شهری
نخستین بار، شرکت فرانسوی سوفرتو، در سال ۱۳۵۴ برنامه حمل و نقل شهری را برای شهر تهران تهیه کرد. در سال ۱۳۷۰ به دنبال اقدام وزارت کشور برای تدوین و تصویب دستورالعملی در این زمینه، این برنامه با عنوان شرح خدمات مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیکی شهرهای بزرگ به استانداری ها ابلاغ شد که در نوع برنامهریزی حمل و نقل شهری مستقل به شمار می روند.
در اردیبهشت سال ۱۳۷۶ نیز از سوی دبیرخانه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، راهنما و دستورالعمل تهیه طرح ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری (راهحلهای فوری و کوتاه مدت) تهیه شد که به موجب این دستور العمل، تهیه طرح ساماندهی وضعیت موجود برای کلیه شهرهایی که جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر داشتند، الزامی محسوب می شد. همچنین این طرح در شهرهایی با جمعیت بیش از ۵۰۰۰۰۰ نفر، پیش نیاز و مکمل تهیه طرح جامع حمل و نقل و ترافیک به شمار می رود. در شرایط ویژه ـ نیز که ضرورت اجرای طرح های ساماندهی در خارج از چارچوب فوق احساس می شود ـ امکان انجام آن پیش بینی شده است.
تعریف طرح جامع حمل و نقل شهری
طرح جامع حمل و نقل شهری و همچنین طرح ساماندهی حمل و نقل و ترافیک شهری نوعی برنامه ریزی برای حمل و نقل در شهر محسوب می شوند که در محدوده زمانی و مکانی خاص برای ساماندهی و طراحی سیستم حمل و نقل شهری تهیه می شوند.
برنامه ریزی برای حمل و نقل شهری، فرایندی متداوم در توسعه شهری است که قصد دارد با طراحی یک سلسله عملیات، به اهداف شهری دست یافته، سطح بهینه ای از تعادل را برای همه عناصر حمل و نقل ایجاد کند.
محتوای کلی طرح جامع حمل و نقل شهری
به طور خلاصه، محتوای کلی مطالعات طرح ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری عبارت است از:
ـ شناخت وضعیت موجود و تعیین مشکلات
ـ تحلیل اطلاعات و آمارها
ـ و تهیه برنامه اقدامات
این طرح باید چنان ساختار و محتوایی داشته باشد که بتواند بین امکانات و تسهیلات جابهجایی و الگوی توزیع جمعیت و کاربری های موجود توازن ایجاد کند و بر اساس مجموعه امکانات و محدودیت ها قابل اجرا باشد. این طرح، از دیدگاه اقتصادی نیز باید مقرون به صرفه باشد.
مراحل روند کلی مطالعات طرح ساماندهی سیستم حمل و نقل شهری را، نیز به طور خلاصه به شکل زیر می توان مرتب کرد:
مرحله اول ـ شناخت وضعیت موجود و تعیین مشکلات
مرحله دوم ـ تحلیل اطلاعات و آمارها
مرحله سوم ـ تهیه برنامه اقدامات
به طور کلی هدف از تهیه طرح ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری را در این جمله می توان خلاصه کرد:
سامان بخشیدن و بهبود وضعیت فعلی جا به جایی انسان و کالا در شهر و حوزه نفوذ آن به کمک برنامه ریزی و اصلاح مناسب شبکه معابر، روشهای حمل، تأسیسات و تسهیلات ترافیک شهری و با استفاده از منابع محدود.
افزون بر این طرح های ساماندهی حمل و نقل و ترافیک، ضمن توجه به اهداف مورد نظر برای ساماندهی وضعیت موجود باید، زمینه های مناسب اجرای مطالعات دراز مدت ترافیکی را نیز فراهم آورند، که از آن جمله اند:
ـ کاهش تقاضای سفر
ـ افزایش کارآیی سیستم های حمل و نقل موجود
ـ کاهش زمان سفر در شرایط موجود
ـ کاهش هزینه سفر
ـ افزایش ایمنی سفر
ـ افزایش راحتی سفر
ـ کاهش اثرات منفی زیست محیطی حمل و نقل
ـ به هنگام کردن اطلاعات و آمارها برای شروع مطالعات طرح جامع (در صورت نیاز) انتخاب اهداف مذکور و نیز سایر اهداف، متناسب با مشکلات موجود و گریبانگیر شهرها صورت می گیرد.
متولی طرح جامع حمل و نقل شهری ، شهرداری ها می باشند و وظیفه تصویب آن پس از تأیید کمیته فنی و بازنگری، بر عهده شورای هماهنگی ترافیک استان است.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری | طرح توسعه شهری
منبع: جزوه مباحث عمومی شهرسازی ایران کیمیا فکر بزرگ
انتشار مطلب طرح جامع حمل و نقل شهری با ذکر منبع بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید