اتین کابه Étienne Cabet
اندیشمند پیش شهرسازی ترقی گرا یا آرمان گرا
اتین کابه Étienne Cabet اصلاح طلب سوسیالیست فرانسوی است. مارکس او را پایهگذار کمونیسم تخیلی می داند. اتین کابه برنامه سیاسی خود را به صورت کمونیسم جامعی که از راه متقاعد کردن و نه خشونت به دست می آید، ارائه داد. عقاید اتین کابه ادامه جریان اندیشه آرمان شهر خواهی در فرانسه است که با سن سیمون آغاز شده و از طریق شارل فوریه و بوناروتی به کابه رسیده است.
چنین می نماید که اتین کابه رمان خود را با الهام از یوتوپیای توماس مور (۱۵۳۵-۱۴۷۸) نوشته باشد؛ این رمان کشوری خیالی به نام ایکاری را و پایتخت آن ریکا را توصیف میکند. آشنایی و دوستی وی با اوئن در انگلستان نیز بر ساخت اندیشه های او بی تأثیر نمی تواند باشد، اما اتین کابه خلق و خوی فرانسوی خود را حفظ نمود و به گونه ای که لوئیس مامفورد (۱۹۹۰-۱۸۹۵) این کتاب را بازتاب دقیقی از سیستم اداری متمرکز ناپلئون و آن را نوعی از آرمانی شدن پاریس می داند.
ایکاریای اتین کابه یک اجتماع کمونیستی است که در آن از مالکیت خصوصی بر ابزار و تولید خبری نیست. نظامی است دموکراتیک: یک دموکراسی مستقیم که همه اعضای اجتماع در اداره آن مشارکت کامل دارند.
اتین کابه در کتاب سفری به ایکاری به وصف شهر ایده آلش می پردازد:
- شهری در نتیجه انقلاب صنعتی مبتنی بر کارایی و بازدهی که در آن اصول خردگرایی، بهداشت، سلسله مراتب فضایی و طبقه بندی جریان دارد
- ایکاریا بر خلاف الگوهای اوئن و فوریه یک کلان شهر (متروپلیس) است، که در آن تمام زیبایی های بهترین شهرهای دنیا جمع آوری شده است.
- ایکاریا گونه کوچکی از جهان خاکی است که با ۶۰ محله خود، معماری ۶۰ ملت بزرگ را به نمایش می گذارد.
- تشکیلات سیاسی شهر به صورت یک جمهوری مردمی (کمونیستی) و به گفته خودش یک مردسالاری ناب.
- استقرار شهروندان به صورت همسان و بهترین شکل ممکن در اجتماع ایکارا.
- جامعه ای مبتنی بر شورای قانون اساسی، آموزش، کشاورزی، صنعت، تغذیه، مسکن و امار و … .
- جامعه ای مبتنی بر اخلاق و سلامت روان، فارغ از میخانه، کاباراه، شیره کش خانه، قمارخانه تفریحات زشت و پلید، نه سربازخانه و نیروی انتظامی و نه ژاندارم و جاسوس در آن راه ندارد.
- فرم شهر دایره ای است و رودخانهای آن را به دو بخش تقریباً مساوی تقسیم میکند.
- انتظام شهری مبتنی بر شبکه شطرنجی و از خیابانهای سر راست و وسیع تشکیل شده است.
- پیش بینی های بسیار دقیق، تفکیک سواره و پیاده، سهولت رفتوآمد و وسایط نقلیه و پلهای ارتباطی هوایی.
- توجه بهداشت و زیبایی محیط با به کار بستن تمهیداتی ماند آبنما و… .
- هر خانه گذشته از طبقه همکف دارای چهار طبقه است که در نوار عریضی از حیاطها و باغ های سراسری قرار گرفته است.
- استقرار فضاهای عمومی از قبیل غذاخوری، آشپزخانه و داروخانه و … در طبقه همکف ساختمانها
اتین کابه برای تحقق شهر آرمانی خویش عازم تگزاس می شود که این پروژه با شکست مواجه می شود وی سپس برای تحقق آرمان خویش عازم ایالت آیوا شد اما آنجا نیز به توفیقی دست نیافت و جمعیت ۳۲ نفری آن به علت تفرقه آنجا را ترک کرده و آخرین دهکده نیز منحل می شود.
ایکاریای نوتا ۱۸۹۵ یعنی تا هنگامی که جامعه فرو پاشید و سرمایه موجود را میان آنهایی که حق تصاحب آن را داشتند تقسیم نمودند، به حیات خود ادامه داد. به این ترتیب اندیشه ای چنان بزرگ که انجامش نا ممکن بود تحقق یافت و در هر گام کوچک و کوچکتر شد. به این معنی که برنامه بلند پروازانه اتین کابه و اندیشه کلانشهر او، به تشکیل دهکده هایی کوچک و کوچک تر انجامید و سرانجام ابعاد تشکیلات خصوصی پیش پا افتاده ای را به خود گرفت.
بنابراین در این طرح اتوپستی نیز واقعیت و ماهیت صنعت شناخته نشده است و تبدیل به مرکز کشاورزی می شود.
مباحث آموزشی شهرسازی | کارشناسی ارشد شهرسازی | برنامه ریزی شهری | طراحی شهری | سیر اندیشه ها در شهرسازی
منبع: جزوه سیر اندیشه ها در شهرسازی
انتشار مطلب اتین کابه با ذکر منبع و دادن لینک بلامانع است.
دیدگاهتان را بنویسید